Rodzaje i odmiany bilarda

Czy wiesz, że istnieją różne odmiany bilarda?

Dla osób, które dopiero zaczynają swoją przygodę z tym sportem, może to być zaskakująca informacja. Tymczasem już szybki rzut oka na historię pokazuje, jak wiele rodzajów gry w bilard jest dostępnych. Poznaj te najważniejsze i zobacz, na czym polega różnica w prowadzeniu rozgrywek. 

Poniżej przedstawiliśmy tylko te najważniejsze i najbardziej popularne odmiany bilarda.

Odmiany bilarda – czym się od siebie różnią?

Jak rozpoznać każdy rodzaj gry w bilarda? Jest kilka elementów, na które trzeba zwrócić uwagę. Są to:

• obecność łuz w stole bilardowym;
• wielkość stołu;
• liczba bil znajdujących się na stole;
• obecności numeracji na bilach, a także ich kolorystyka.

Czy zatem rozpoznanie konkretnej odmiany bilarda jest trudne? Wbrew pozorom – niekoniecznie. Kiedy poznasz podstawy, już nigdy nie pomylisz snookera np. z pool bilardem! Przyjrzyjmy się zasadom każdego rodzaju rozgrywki.

Karambol kojarzy Ci się z… wypadkiem drogowym, w którym brało udział wiele aut? To potoczne określenie swoje źródło może wiązać się z mniej popularną odmianą gry w bilard. Pochodzi ona z Francji i jest najbardziej zbliżona do specyfiki gry sprzed ponad 500 lat. Warto pamiętać, że ta rozgrywka stołowa narodziła się na dworze Ludwika XI!

A na czym polega karambol? Ta odmiana gry w bilard jest najbardziej specyficzna. A to dlatego, że:

• stół, na którym prowadzi się rozgrywkę, nie ma łuz (otworów); jego wymiary to 10 x 5 stóp; są na nim również 3 oznaczenia na bile;
• na stole znajdują się tylko trzy bile ( lub w niektórych odmianach karambola - 4 bile );
• w grze bierze udział dwoje zawodników – każdy z nich ma „swoją” bilę rozgrywającą, zazwyczaj białą lub żółtą;
• jest jeszcze trzecia bila – czerwona, i to w nią (podobnie jak w bilę przeciwnika) ma uderzać zawodnik.
• płyta stołu bilardowego może być podgrzewana ( dzięki temu uderzone bile szybciej się toczą co pozwala na uderzanie z mniejszą siłą a tym samym bardziej precyzyjnie ).

Jak przebiega sama rozgrywka? Jej celem jest zdobycie jak największej liczby zderzeń własnej bili z dwiema pozostałymi. W zależności od odmiany gry w karambol muszą one nastąpić po odbiciu się bili uderzającej bezpośrednio lub od jednej lub trzech (!) band.  W otwartej odmianie karambola tego typu stół jest podzielony liniami na strefy – zderzenia (czyli „karambole”) mogą nastąpić w tych dozwolonych.

Ten rodzaj gry w bilard jest popularny we Francji i w krajach Beneluxu.

Kunszt gry w karambol jest doceniany przez profesjonalistów z innych odmian bilardowych. 

Snooker to popularna odmiana gry w bilard, która narodziła się w Anglii. Do dzisiaj jest tam niezwykle popularna, a przy tym bardzo wyrafinowana. 

Największe pule nagród ze wszystkich odmian bilarda są właśnie w snookerze. Zwycięzca Mistrzostw Świata otrzymuje nagrodę 500.000 funtów.

Najpopularniejszym i najbardziej utytułowanym snookerzystą jest Ronnie O'Sullivan. Posiada on 7 tytułów Mistrza Świata ( tyle co Stephen Hendry ).

W tej rozgrywce:

• korzysta się z dużego stołu o rozmiarach 12 x 6 stóp (365,8 x 182,9 cm), wyposażonego w 6 łuz (4 w rogach, dwie po środku dłuższych band);
• używa się 22 bil – w tym 15 czerwonych, 6 kolorowych oraz 1 białej, rozgrywającej;
• stosowane są specjalne kije do snookera, jednoczęściowe lub łączone, z mosiężną ferrulą i kapką ze skóry;
• gra 2 zawodników.

Każda bila jest inaczej punktowana.

• Czerwona - 1 punkt
• Żółta - 2 punkty
• Zielona - 3 punkty
• Brązowa - 4 punkty
• Niebieska - 5 punktów
• Różowa - 6 punktów
• Czarna - 7 punktów

Zadaniem graczy jest zdobycie jak największej liczby punktów. 

Uwaga! Bile należy wbijać naprzemiennie (tzn. czerwoną, a potem kolorową), informując wcześniej sędziego i innych graczy, w którą z nich się celuje i do której kieszeni. Jeśli tego nie zrobi, trafienie nie będzie uznane. Oczywiście wygrywa ten zawodnik, który na koniec gry zgromadzi najwięcej punktów.

Warto też wspomnieć, że gdy chodzi o bilard, odmiany brytyjskie są bardziej „formalne”. Przykładowo, standardem w trakcie rozgrywek jest przestrzeganie sztywnego dress code’u. Zawodnik musi mieć muszkę i kamizelkę oraz koszulę. 

Pool to inaczej bilard amerykański, dziś najpopularniejszy na całym świecie. Ma bardzo wiele wariantów, jednak podstawowe zasady pozostają bez zmian.  

Jak rozpoznać stoły przeznaczone do gry w amerykański bilard? 

Wielkość stołów do pool bilarda jest mniejsza od tych do snookera, wszystkie wyposażone w 6 kieszeni (łuz ), i mogą mieć odpowiednio 6,7 stóp, 8 stóp lub 9 stóp. Profesjonalne zawody rozgrywane są na stołach 9 stopowych.

Wyróżniamy odmiany: 8 bil, 9 bil, 10 bil, 14/1, Bilard Artystyczny, “one pocket”, “bank pool”

W każdej odmianie gry w bilard typu pool stosuje się kolorowe bile. 

W 8 bil - 15 bil ( 7 bil o jednolitych kolorach, 7 połówek i bila czarna) + biała bila ( rozgrywająca )

W 9 bil - ( 9 bil 1-9) + biała bila ( rozgrywająca )

W 10 bil - ( 10 bil 1-10) + biała bila ( rozgrywająca )

Najczęściej są one:

• ponumerowane od 1 do 15;
• podzielone na tzw. pełne, o jednolitych kolorach, i połówki (białe z kolorowym paskiem).

Zasady są proste – jeden z graczy wbija „połówki”, drugi „pełne” bile. Wygrywa ten, kto wbije wszystkie swoje bile, a następnie „ósemkę”. 

Należy pamiętać, że każdą bilę należy deklarować gdzie chcemy ją wbić.

Czym różni się ósemka od dziewiątki?

Najpopularniejsza odmiana wśród profesjonalistów - to odmiana 9 bil.

( Chociaż powoli odmiana 10 bil zyskuje to miano - ponieważ wymaga większych umiejętności ).

Przy tej rozgrywce korzysta się z białej bili jako rozgrywającej oraz dziewięciu kolorowych, ponumerowanych kul. Numery na nich mają duże znaczenie, ponieważ zawodnik ma obowiązek uderzenia jako pierwszej tej bili na stole, na której widnieje najniższa cyfra. Grę kończy (wygraną) wbicie bili numer 9 – może to nastąpić również przy kombinacji ( po uderzeniu bili o najniższym numerze na stole ) lub w trakcie rozbicia. 

Jak zatem widać, odmiany bilarda są bardzo zróżnicowane i każdy fan tego sportu znajdzie coś dla siebie. Warto więc spróbować różnych wariantów i znaleźć swój ulubiony.